Als je dit artikel leest, dan gaat je interesse in wijn waarschijnlijk al voorbij wit en rood. Wat zit er in je glas? Hoe wordt het gemaakt? Hoe herken ik sauvignon blanc? En is Chianti een druif of een streek? Ervaren docenten helpen jou op weg. Maar welke cursus past het beste bij jou?
Over wie hebben we het?
De twee grote aanbieders van erkende wijnexamens in Nederland zijn SDEN en WSET. Het verschil is dat SDEN een Nederlands opleidingsinstituut is en WSET een Britse opleider, die wereldwijd actief is. Belangrijker is het verschil tussen het studeren en examineren, maar daar komen we later in dit artikel op terug.
SDEN
Hét erkende exameninstituut in Nederland is SDEN, de Stichting Dranken Examens en Normering. Binnen SDEN zijn er vijf niveaus voor wijncursussen:
SDEN1: Wijnvignet
SDEN2: Wijnoorkonde
SDEN3: Wijnbrevet
SDEN4: Vinoloog
SDEN5: Magister Vini
SDEN1 is een basiscursus van twee avonden, geschikt voor iedereen, ook als je nog niets van wijn weet. SDEN2 gaat een stap verder: in vijf avonden proef je vijftig wijnen en leer je de verschillen tussen wijngebieden kennen. Bij SDEN3 proef je nog meer wijn en duik je dieper in de theorie. Na afronding van deze cursus heb je kennis over de belangrijkste wijngebieden, wijnwetgeving, productietechnieken en wijnbouw. Ook ben je in staat al proevend de kwaliteit van een wijn te beoordelen.
Alle drie niveaus (SDEN 1 t/m3) kun je starten zonder vooropleiding, dan wel een examen. Dus je kunt direct instappen op SDEN2 of SDEN3 niveau als je een wijncursus wilt volgen.
Leer alles over wijn tijdens een wijncursus van Passion4wines
De volgende module, Vinoloog, is een dagopleiding die je alleen bij de Wijnacademie in Maarn kunt volgen. Om deel te kunnen nemen aan de SDEN4 Vinologen opleiding dien je een SDEN3 cursus te hebben gevolgd en het SDEN3 Wijnbrevet diploma te hebben behaald. De Vinologen opleiding duurt een jaar en bestaat uit meer dan twintig lessen die een hele dag duren. Je krijgt les bekende wijnkenners die jarenlange ervaring en diepgaande kennis hebben van bepaalde wijnstreken of wijnlanden. Ook wordt er veel geoefend met blindproeven, een belangrijk onderdeel van de vier examens.
Het vervolgtraject op de Vinologenopleiding wordt ook uitsluitend in Maarn door de Wijnacademie aangeboden: de opleiding tot Magister Vini. Hierbij krijg je veel persoonlijke begeleiding en schrijf je onder andere een scriptie over een wijn-gerelateerd thema. Voor de wijnnerds onder ons: de scripties van afgestudeerde Magister Vini staan online en zijn absoluut het lezen waard!
WSET
Het Britse WSET staat voor Wine & Spirit Educational Trust. Als je internationale wijnambities hebt, dan is het wereldwijd erkende WSET dus een pré. Net als SDEN biedt WSET verschillende niveaus aan. De eerste drie niveaus worden ook in het Nederlands aangeboden. WSET4 is Engelstalig. Wie na WSET4 nog niet is uitgeleerd kan een poging wagen om Master of Wine te worden. Een zeer zware opleiding waarvan momenteel slechts 3 Nederlanders de titel in de wacht hebben gesleept.
WSET1 Basis wijncursus
WSET2 Internationaal wijnbrevet / Intermediate
WSET3 Advanced international
WSET4 Diploma course
Master of Wine (niet gelieerd aan WSET)
Docenten
Als je een SDEN-cursus volgt, krijgt je les van een Vinologen van de Wijnacademie, die soms ook hun WSET-diploma hebben gehaald. Klik hier voor interviews met de onze wijndocenten. De WSET-lessen krijg je van docenten die WSET-cursussen hebben afgrond.
Examinering
Wat betreft de examinering betreft lijken de niveaus 1 en 2 van SDEN en WSET erg op elkaar: de cursisten worden geacht vragen over wijn te beantwoorden middels meerkeuzeopties. Denk bij SDEN2 aan vragen als: Wat is de druif in Vouvray? Cabernet franc, gamay of chenin blanc? Of hoeveel jaar houtrijping heeft een Rioja Reserva minimaal gehad? 1, 2 of 3 jaar?
Bij niveau 3 tekent er zich een verschil af. De examinering bij SDEN3 is op basis van meerkeuzevragen, maar bij WSET3 krijg je naast meerkeuzevragen ook openvragen. Hierin wordt je geacht de kennis die je hebt opgedaan toe te passen. Bijvoorbeeld in een vraag over welke wijnbouwkeuzes boeren in het Argentijnse Mendoza het beste kunnen maken. Bij SDEN3 staat feitenkennis centraler. Cursisten leren precies welke druivenrassen in welke wijnstreken staan aangeplant en leren ook de kleinere deelgebieden en belangrijkste wijndorpen kennen.
Proeven
Wat mij betreft zit het belangrijkste verschil tussen SDEN en WSET in de manier waarop wijnproeven wordt getoetst. In het kort: bij SDEN gaat het erom wát er in je wijnglas zit. Bij WSET gaat het erom hóé je beschrijft wat er in je glas zit.
Bij de SDEN examens staat ‘terroir’ centraal: de notie dat een bepaalde wijn uit een bepaalde streek een uniek karakter heeft. Het kan dus voorkomen dat je op het Vinologenexamen moet aangeven of de chardonnay in je glas uit Californië, Chablis óf uit de Mâconnais komt. Je zult dus moeten herkennen of de wijn uit een koel, gematigd of warm klimaat komt.
Ook gaat het erom dat je verschillende wijnstijlen of druiven kunt herkennen. Je wordt dus echt getraind in het blindproeven en in het herkennen van wijn. Zo kan het voorkomen dat je bij het SDEN3 examen moet aangeven of de wijn in je glas bijvoorbeeld a) Barolo, b) Saint Emilion of c) Maipu Valley cabernet sauvignon is.
Je traint je proefskills uiteraard door veel te oefenen. Maar je past ook je theoretische kennis toe die je tijdens de SDEN cursussen hebt opgedaan. Je gaat namelijk leren dat een Barolo veel lichter gekleurd is dan een cabernet sauvignon. Of dat een Madeira zoeter is en meer zuren heeft dan een Oloroso sherry (wat is dat lekker trouwens!). Bij het proeven laat je zien dat je de theorie beheerst én toepast.
Bij WSET heeft men een andere benadering voor het proeven. Het zwaartepunt van de examinering ligt op het schrijven van een correcte proefnotitie. Bij WSET heeft men hiervoor de systematic approach to tasting ontwikkeld: een proefwijze waar alle variabele delen van een wijn individueel worden beoordeeld. Denk aan kleur, geur, alcohol, zuren, tannine, body, afdronk, leeftijd en kwaliteit.
Stel je krijgt een riesling in je glas, dan moet je bij een WSET-examen aangeven dat de wijn hoge zuren heeft, een medium slanke body, ietwat restsuiker enzovoorts. Ook geef je aan welke aroma’s de wijn heeft (dat levert naar mijn mening soms onnodige discussies op of je nou een braam of een blauw bes ruikt), hoe oud de wijn is en of de wijn complexiteit en kwaliteit (lengte van de afdronk en smaakintensiteit) heeft.
Kosten
De prijzen van de cursussen tussen SDEN en WSET verschillen aanzienlijk. SDEN2 bij Passion4Wines kost bijvoorbeeld 285 euro, terwijl WSET2 ruim boven de 500 euro kost. Hetzelfde geldt voor niveau 3, dat bij SDEN 525 euro kost en bij WSET zo’n 1100 euro. Ook WSET4 is ongeveer tweemaal duurder dan de Vinologenopleiding, maar je krijgt er wel een studietrip naar Duitsland bij.
Mijn voorkeur?
Omdat ik alleen WSET3 (en dus niet 4) heb gevolgd en alleen de Vinologenopleiding (dus niet SDEN1 -2 en/of -3) vind ik het lastig kiezen. Maar ik moet wel zeggen dat de SDEN-benadering bij het wijnproeven mij meer aanspreekt: “Waarom móét dit Bordeaux zijn en beslist geen Rhône?” Of: “Zit er sangiovése, cabernet sauvignon of syrah in mijn glas?” Zulke meerkeuzeopties dwingen je tot het maken van de juiste afwegingen. Deze afwegingen maak je op basis van de theoretische kennis doe je opdoet tijdens het studeren, maar goede wijndocenten die je begeleiden bij het proeven zijn onontbeerlijk! Wijnproeven en beoordelen: Het is een spannend spel en ik ben voorlopig nog niet uitgespeeld!