Op 27 februari gaf magister vini Udo Göebel een masterclass voor Passion4wines over de oude en de nieuwe wijnwereld. Tijdens de masterclass werd er geconcludeerd dat het traditionele onderscheid tussen de oude en nieuwe wijnwereld steeds minder relevant is. Wie naar Zuid-Afrika kijkt, snapt waarom.
Wijndocent Wouter Moll was onlangs op wijnreis in Zuid-Afrika en ontdekte: niets is wat het lijkt!
Hoe nieuw is de nieuwe wereld?
De Oude Wijnwereld zijn de Europese wijnlanden die een eeuwenoude wijncultuur hebben. In de nieuwe wijnwereld daartegen zou wijnbouw juist een recent verschijnsel zijn. Nou is het inderdaad waar dat de Europese wijncultuur duizenden jaren oud is, maar wie bedenkt dat de stichter van de Kaap Kolonie Jan van Riebeek al rond 1652 de eerste wijnstok in Zuid-Afrika plantte, kan moeilijk ontkennen dat de Zuid-Afrikaanse wijnbouw nog steeds in de kinderschoenen staat.
Elegant versus krachtig
Vaak wordt er gesteld dat wijn uit de Nieuwe Wereld vanwege het warmere klimaat krachtiger en voller is. Denk aan meer body en meer alcohol en aroma’s van rijp fruit. In Europa, waar het klimaat veel grilliger is, zouden de wijnen juist een ongeëvenaarde elegantie bezitten. Dit is misschien wel het meest gedateerde onderscheid tussen de Nieuwe en Oude Wijnwereld! In Zuid-Afrika proefden we bijvoorbeeld een cabernet sauvignon uit Stellenbosch met maar 12,5% alcohol. Ter vergelijking: de cabernet sauvignon uit Bordeaux bereikt de laatste jaren regelmatig alcoholpercentages van 15%!
Leer alles over wijn tijdens een wijncursus van Passion4wines
Doorgaans blijft een chenin blanc uit de Loire nog wel frisser dan een Zuid-Afrikaanse chenin, maar het is tegenwoordig – zeker nu het klimaat verandert – steeds meer afhankelijk van de stijl van de wijnmaker. In Zuid-Afrika zijn er tal van wijnboeren die de koelte opzoeken en wijngaarden aanplanten op hoger gelegen gebieden, om zo de frisheid in de wijn te bewaren. Ook wordt er minder lang gewacht met oogsten.
Wijnen met een eigen karakter, vind je die alleen in Europa?
Het traditionele onderscheid tussen Europa en de rest van de wereld gaat over traditie. De Europese wijnbouw barst van de tradities die zich vertalen in lokale wijnstijlen. Dit zie je bijvoorbeeld terug in Rioja, waar het gebruikelijk is om wijnen lang op houten vaten te laten rijpen. Of het eeuwenoude gebruik in Duitsland om rieslings met restsuiker te produceren.
De Nieuwe Wereld, zo werd vaak gedacht, kent nog niet zulke tradities. De wijnen zouden hierdoor minder herkenbaar zijn. Maar, in het geval van Zuid-Afrika, zien we dat de Bordeaux blend uit Stellenbosch een geheel eigen karakter heeft ontwikkeld. Ook is Zuid-Afrikaanse chenin blanc, hier ook wel steen genoemd, haast bekender dan de oorspronkelijke chenin blanc uit de Loire. En laten we niet vergeten dat Zuid-Afrika ook haar eigen druivenras heeft: de pinotage (een blend van pinot noir en cinsault). Ook de muscat van Klein Constantia – ooit een van de favoriete wijnen van Napoleon – is al eeuwen een klassieker.
Elders in de nieuwe wereld zien we dit ook. Denk aan Argentijnse malbec, Chileense carménère, Nieuw-Zeelandse Sauvignon blanc, de riesling uit de Clare en Eden Valley in Australie en niet te vergeten de herkenbarre gulle Napa Valley chardonnay: allemaal wijnen met een authentieke persoonlijkheid.
Prijzen
Toegeven: de duurste wijnen ter wereld komen nog altijd voor het overgrote deel uit Europa, en dan met name uit Frankrijk. Maar de tijd dat er in Zuid-Afrika vooral goedkope bulkwijn (denk aan de ‘huiswijn’ van Albert Heijn, de Kaapse Droë steen van 3,49) werd geproduceerd, is gelukkig allang voorbij. Kwalitatief kan Zuid-Afrika zich meten aan Europa. En consumenten zijn inmiddels ook bereid om daarvoor te betalen. De geweldige syrah van Mullineux bijvoorbeeld doet qua karakter en kwaliteit niet onder voor een Hermitage uit de Rhône. En dat zie je ook terug in de prijs, want deze topwijnen van Mullineux kosten meer dan de meeste Hermitage of andere topsyrah uit de Rhône.
Minder overzichtelijk, wel leuker
Zuid-Afrika was voor mij de eye opener. Eentje die laat zien dat de wijnwereld en het klimaat zo zijn veranderd dat het traditionele onderscheid tussen de nieuwe en oude wijnwereld hoog nodig toe is aan een update. Of dat we misschien zelfs moeten stoppen dit onderscheid te maken.
Tijdens zijn masterclass merkte Udo Göebel treffend op: “De wijnstijlen uit de oude en nieuwe wereld zijn zo op elkaar gaan lijken, dat ik blij ben dat ik niet nu maar dertig jaar geleden het examen blindproeven op de Vinologenopleiding hoefde te doen!”
Het ontdekken en het leren herkennen van wijnstijlen is er niet makkelijker op geworden, maar wel uitdagender en dus een des te leuker!